Samenstelling: Esther Tak
LETTEREN
Crossing Border. Literair festival met internationale schrijvers en muziekacts in een doorlopend programma, o.a. Tash Aw, Antjie Krog en Leyla McCalla. 5 t/m 9 nov 2025, div. locaties in Den Haag. Informatie: info@crossingborder.nl, Crossing Border.
Boekpresentatie ‘Suriname in beeld, fotografie in Suriname 1845–1975′. Het rijkgeïllustreerde boek Carl Haarnack, Eveline Sint Nicolaas en Garrelt Verhoeven verschijnt ter gelegenheid van 50 jaar onafhankelijkheid van Suriname en biedt een overzicht van de ontwikkeling van de fotografie in Suriname, zowel technisch als maatschappelijk. De beelden tonen niet alleen de groei van het medium, maar ook de grote veranderingen in de samenleving, zoals de afschaffing van de slavernij en de komst van contractarbeiders. Tijdens de presentatie vertellen Carl Haarnack en Garrelt Verhoeven over hun onderzoek en de verhalen achter de foto’s. Aansluitend gaan zij met het publiek in gesprek. 20 nov 2025, 20.00 uur, Casa Casla, Almere. Toegang gratis, aanmelden verplicht via deze link.
Indische Letteren, symposium 2025: Feest! Jubileumsymposium van het tijdschrift Indische Letteren. Met o.a. lezingen over verlofgangersblijspelen en reisverslagen, boekpresentaties en gesprekken met Gerard Termorshuizen, Peter van Zonneveld en Martin Bossenbroek. 30 nov 2025, Kumpulan Bronbeek, Arnhem. Aanmelden via website bronbeek-symposium-2025.
Writers Unlimited. Voortgekomen uit de Indische Winternacht in 1995 is dit literaire festival uitgegroeid naar een meerdaags evenement in vijftien lokaties verspreid door Den Haag. Met schrijvers, dichters en artiesten uit binnen- en buitenland, dit keer o.a. José Eduardo Agualusa. 23 & 24 jan 2026. Informatie: 070-365 02 22, info@writersunlimited.nl, Writers Unlimited.
LEZINGEN
The Reading Material Project. Openbare lezing door professor Jessica Hemmings ter afsluiting van haar onderzoeksbeurs via het Rita Boland-beursprogramma bij het RCMC/Wereldmuseum van 2020 tot 2023. Tijdens haar beurs startte Hemmings het Reading Material-project, waarin ze de batikcollectie van het archief van het Wereldmuseum onder de loep nam. 30 okt 2025, 15.00-17.00u., Wereldmuseum Leiden. Informatie: Research Center for Material Culture.
TENTOONSTELLINGEN
Augusta Curiel – Yere Mi Sten. Augusta Curiel (1873-1937) was een van de eerste vrouwelijke fotografen van Suriname die een succesvolle fotostudio in Paramaribo runde, samen met haar zus Anna (1875-1958). Deze tentoonstelling in FOAM Amsterdam biedt
een overzicht van het werk van de gezusters Curiel, met onder andere portretfoto’s en beelden die het dagelijkse leven in Suriname vastleggen: van speciale gelegenheden en officiële evenementen tot religieuze missies, werk op plantages, stadsgezichten, expedities in het binnenland en industriële infrastructuren. Zie ook de recensie op Indisch Anders. Nu te zien t/m 6 nov 2025. Informatie: 020-551 6 500, info@foam.org, Foam.
Draken & Demonen; 5000 Jaar Aziatische Keramiek uit de Collectie Anders. Highlights uit de meer dan 1.400 stukken tellende collectie keramische objecten van het echtpaar George Anders en Netty Bücher zijn te zien in het Groninger Museum. Elk object vertelt iets over de belevingswereld, dagelijkse gewoonten en rituelen en de drang tot versieren in Aziatische culturen. Van theedrinken tot voorouderverering en van draken tot demonen. Nu te zien t/m 4 jan 2026. Informatie: 050-366 65 55, info@groningermuseum.nl, Groninger Museum.
Generasi 3.0; De verhalen die wij dragen. In deze expositie in het Fotomuseum in Den Haag duiken negen fotografen, kunstenaars en makers in hun Indische familiehistorie. Nu te zien t/m 22 mrt 2026. Informatie: 070 – 33 811 11, info@fotomuseumdenhaag.nl, Generasi 3.0.
De werelden van Jan Toorop. Jan Toorop (1858-1928), die centraal staat in deze expositie in het Singer Museum in Laren, kwam tot een unieke stijl waarin hij elementen uit het Aziatisch erfgoed waarmee hij opgroeide op een eigen wijze combineerde met de laatste trends uit de Europese beeldende kunst. 21 jan t/m 10 mei 2026. Informatie: 035-539 39 39, museum@singerlaren.nl, De werelden van Jan Toorop.
‘Omdat we geleefd hebben en nog steeds bestaan’; Literaire perspectieven op de Indonesische onafhankelijkheid. Op 17 augustus 2025 was het 80 jaar geleden dat Indonesië de onafhankelijkheid uitriep. Pas vier jaar later werd die door Nederland erkend. Deze gebeurtenissen vonden hun weerslag in de literatuur, en de literatuur droeg op haar beurt bij aan de vorming van een Indonesische, Indische en Nederlandse identiteit. De tentoonstelling in het Literatuurmuseum in Den Haag schijnt licht op uiteenlopende perspectieven op de dekolonisatie van Indonesië. Ook is er aandacht voor verhalen en archiefmateriaal van de eerste, tweede en derde generatie schrijvers van wie de levensgeschiedenissen raken aan de (de)kolonisatie. T/m 30 okt 2026. Informatie: info@literatuurmuseum.nl, ‘Omdat we geleefd hebben en nog steeds bestaan’.
Kinderen van de Onafhankelijkheid. Op 25 november 2025 viert Suriname vijftig jaar onafhankelijkheid. Een week na die historische dag in 1975 kregen leerlingen van verschillende Surinaamse basisscholen van het kindertijdschrift Samsam het verzoek om een opstel of tekening te maken over de onafhankelijkheid of andere thema’s rond Suriname en Nederland. Hun bijdragen vormen de basis van de tentoonstelling in het Museon in Den Haag. Samen met een aantal van deze makers van toen wordt teruggeblikt op de afgelopen vijftig jaar. Met randprogramma dat ook los van de expositie te bezoeken is, zoals een lezing over hoe de onafhankelijkheid tot stand kwam (29 nov) en lezing over de verandering en vernieuwing na de onafhankelijkheid (13 dec). 9 nov 2025 t/m 30 okt 2026. Informatie: 070-338 13 38, info@museon-omniversum.nl, Kinderen van de Onafhankelijkheid.
The Family of Migrants. Indringende tentoonstelling van documentairefoto’s in Fenix, Rotterdam. De gefotografeerde mensen zijn allemaal onderweg: ze willen betere kansen, avontuur of veiligheid, een nieuw begin. De foto’s vertellen verhalen van afscheid, verdriet, liefde, familie en hoop. Informatie: 010-313 47 60, The Family of Migrants.
PODIUMKUNSTEN
Kantjil en de tijger. Poëtisch muziektheater van De Toneelmakerij en Oorkaan over een oma met een groot geheim, een dapper meisje dat de waarheid wil weten en het dwerghertje Kantjil met wie ze een onverwachte vriendschap sluit. Met Bo Bojoh, Bodil de la Parra, Veysel Dzhesur, Susannah El Mecky, Isabelle Houdtzagers, Michele Mazzini, Jan van der Plas, Robbrecht Van Cauwenberghe, Eddie B. Wahr en Michela Zanoni. Van 17 okt 2025 t/m jan 2026 in div. theaters. Meer info: Speellijst.
Jam Karet; De tijd is van rubber. Melissa Knollenburg legt in haar werk bloot hoe een jonge generatie bi-culturele Nederlanders zich verhoudt tot hun verleden. Haar personages zijn op zoek naar verbinding en manieren om te aarden in een verdeelde samenleving. In deze interdisciplinaire voorstelling over de zoektocht naar eigenheid in een wereld waarbinnen alles in hokjes wordt gestopt, speelt dans– naast taal – een grote rol. Dans: Romee van de Meent, spel: Kyra Bououargane. Van 16 okt t/m 20 dec 2025 in div. theaters. Meer info: Speellijst.
Proklamasi. Nieuw Kamerkoor Amsterdam en het Global Gong Ensemble herinnert en herdenkt 80 jaar Indonesische onafhankelijkheid, met werken van Sinta Wullur, Thomas Jennefelt en Arvo Pärt. Met o.a. de composities ‘Ritual Bells, Global Gongs’, ‘Rubber’ en ‘Indoratorium’ voor koor en gamelan van Sinta Wullur. 13 nov 2025, Dominicuskerk, Spuistraat 12-A, Amsterdam. Meer info & tickets: Global Gongs.
Concert Gamelan en Hofdans uit Midden-Java. Ensemble Wiludyeng & Sinar Anyar presenteren een programma met Midden-Javaanse gamelan en dans. 30 nov 2025, Gamelanhuis, Veemkade 578, Amsterdam. Meer info: Wiludyeng.
FILM
Anak Indië; In Nederland Door Omstandigheden. Nieuwste film van Hetty Naaijkens-Retel Helmrich. Via collage-animaties, uniek archiefmateriaal en indringende interviews schetst de film de ervaringen van Indische Nederlanders: o.a. Claude Vanheye, Yvonne Keuls, Thé Tjong-Khing, Adriaan van Dis en Mariëtte Hehakaya delen hun persoonlijke reis. Meer info: Speellijst.
Tussen Wal en Schip; Geruisloos Indisch. Documentaire van de makers van Indisch Zwijgen, over drie kleinkinderen die samen met hun Indische grootouders het koloniale verleden onder ogen zien. In openhartige gesprekken onderzoeken ze de erfenis van migratie, zwijgen en kolonisatie. Meer info: Speellijst.
VEILINGEN
Winterveilingen; Arts of the East. In deze internationale online Aziatische Kunst- en Antiekveiling van Venduehuis Den Haag ligt de nadruk op Chinees porselein, maar er is ook een ruime vertegenwoordiging van Boeddhistische kunst, Japanse en overige Aziatische kunst. Kijkdagen zijn 4 t/m 7 dec 2025 (Nobelstraat 5, Den Haag), bieden kan vanaf 24 nov 2025. De online-veiling zelf loopt af op 10 dec 2025, 20.00u. Informatie: 070-365 88 57, info@venduehuis.com, Venduehuis.
Correcties, aanvullingen, tips graag naar redactie@indisch-anders.nl.
Foto bovenaan de pagina afkomstig uit de documentaire ‘Tussen Wal en Schip; Geruisloos Indisch’.